Leeuwarden... of all places
Interface 2005 nummer 4 Maandag 15 Augustus 2005 Deze keer wilde ik een column over Leeuwarden schrijven, maar nog nooit heb ik zoveel moeite gehad een stukje in elkaar te flansen als nu. Ik sta er versteld van. Is Leeuwarden niet boeiend genoeg om over te schrijven? Is mijn eigen woonplaats de moeite niet waard om woorden aan te wijden?“Leeuwarden…of all places,” zei laatst een kennis uit het midden van het land die het plan had ons te bezoeken en zich afvroeg waarom wij in vredesnaam híer wonen. “Waarom wonen jullie toch he-le-maal in Leeuwarden? Waarom in het hoge Noorden, waarom zo ver weg?” Ze was bij voorbaat al moe van de reis. “Hoe lang ben ik onderweg?” vroeg ze. En ik kon een grijns niet onderdrukken. Ooit woonde zij in Amerika, en tijdens vakanties tufte ze vrolijk van staat naar staat, zonder de mijlen te tellen. Maar Friesland en Leeuwarden…dat is in haar ogen écht ver weg. We krijgen dat vaker te horen. Want we hebben familie in de randstad wonen, en ook voor hen is Leeuwarden bijna het eind van de wereld Men komt dan ook niet vaak naar het noorden. Wij komen vaker in de randstad, want de afstand van de randstad naar het noorden is blijkbaar veel langer dan van het noorden naar de randstad.
Een paar weken geleden, we waren pas terug van een korte vakantie in België, kondigde zich warempel bezoek aan uit de randstad...
Het was een hele reis voor ze maar toen ze eenmaal in de rust van Friesland arriveerden, ach toen hád het toch ook wel iets, dat Friesland. En Leeuwarden viel ook mee. Dat het een historische stad is, wisten ze niet. Tjonge… En ze bewonderden de gevels en de grachten Toen we op een terras neerstreken, vroegen ze terloops hoe het hier met de criminaliteit staat. Helaas scoort Leeuwarden hoog op dat gebied, en dat is niet iets om trots op te zijn.. Later stonden we even stil bij de gedenksteen van Meindert Tjoelker en we liepen door het straatje waar Manuel Fetter werd vermoord. We discussieerden over de daders en hoe ze in staat waren geweest tot dit buitensporige geweld: door drugs en drank, de grootste bronnen van het kwaad.
We kwamen op de Wirdumerdijk en wandelden langs een stel hangjongeren. En zoals altijd jeukten mijn handen om die knapen in hun lurven te grijpen en naar school te slepen. “Studeren, leren, een vak onder de knie krijgen, potjandorie! Dat gehang en geniks en waarschijnlijk het dealen met drugs, dat moet maar eens afgelopen zijn. Wat zit daar nu voor toekomst in? Ga toch iets dóen.” Ik weet het, het is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Problemen zijn nu eenmaal niet zomaar op te lossen, en er moet zicht op werk zijn na school of studie. Maar dat gehang en gedeal is zéker geen oplossing voor de problemen waar deze jongens ongetwijfeld mee kampen.
Er valt echter meer te doen in de stad dan over criminaliteit te discussiëren en hangjongeren in hun lurven te willen grijpen. We wandelden verder en het viel ons bezoek op dat er, op een paar gitaarzangers na, geen straatartiesten in de stad waren. Gekke figuren en straatartiesten zijn hier meestal alleen maar te zien tijdens het straatfestival. Voor de rest van het jaar valt er blijkbaar geen droog brood te verdienen voor artiesten als stoepschilders of levende standbeelden. Gelukkig kon ik onze gasten tijdens onze stadswandeling wel een andere attractie laten zien: de jachthaven in de Prinsentuin. Dat is altijd een succes met gasten uit de randstad. Ze vergapen zich aan de bootjes, en worden teruggestaard door de trotse eigenaren: kijken en bekeken worden is blijkbaar leuk!
Wat voor ons Leeuwarders leuk is, is de stad door de ogen van onze gasten te bekijken.Want de stad heeft toch echt wel iets moois te bieden. Maar kom je, zoals wij, net terug uit België waar we ondermeer in Brugge zijn geweest, dan is Leeuwarden toch niet echt indrukwekkend met die paar historische gebouwen en trapgeveltjes. Nee, dan Brugge, paradijs van trapgevels, oude gebouwen en Belgische gemoedelijkheid. Maar in plaats van door Brugge slenterden we door de smalle terpenstraatjes terug naar het centrum, terwijl onze gasten met steeds meer enthousiasme onze stad roemden. En zich verbaasden over de flarden Friese taal die ze opvingen en waar ze echt niets van konden verstaan.
Leeuwarden, of all places…. Nee, het is géén Brugge, maar ik kan niet ontkennen dat Leeuwarden iets hééft: de smalle grachten en nauwe binnenstraatjes, de lange Nieuwestad, waar we nu gelukkig onze eigen De Slegte hebben, de Waag, het Nauw, de Kelders…
Volgende maand komt mijn kennis uit het midden van het land naar Leeuwarden. Ze zal er zo’n anderhalf uur voor in de auto zitten. En hoe Noordelijker ze komt, hoe rustiger het zal worden op de wegen. Files zijn er niet, het is hooguit even wachten voor een brug in onze waterrijke provincie. Trouwens, ook met de trein is Leeuwarden goed te bereiken. Dus…voor al diegenen die elders in het land wonen: kom eens langs, om een terrasje te pikken op de zonzijde van de Nieuwestad, om te slenteren door de oude binnenstad, uit te rusten op een bankje in de Prinsentuin, en lekker te eten in een van de vele restaurantjes die onze stad kent.
Want al valt het niet mee om een juichend stukje over mijn stad te schrijven: de reacties van onze gasten bewijzen steeds weer dat Leeuwarden zeker een bezoek waard is. Wees welkom dus, en desnoods wil ik u wel gidsen.
Dini Commandeur